Samen met de Utrechtse hulpbisschop mgr. Th. Hoogenboom is Lucas Brinkhuis (22) afgereisd naar Bratislava (Slowakije) waar van 17 t/m 20 maart de Derde Europese Katholieke Sociale Dagen plaatsvonden.
Deze bijeenkomst werd georganiseerd door de Commissie van Bisschoppen van de Europese Gemeenschap (COMECE), de Raad van Europese Bisschoppenconferenties (CCEE), het Dicasterie voor de Bevordering van de Gehele menselijke ontwikkeling en de Slowaakse Bisschoppenconferentie. Voor Jong Aartsbisdom schreef Lucas een tweedelig verslag – hieronder het eerste deel.
Dag 1 (donderdag 17 maart)
Na een goede reis met de nachttrein zijn mgr. Hoogenboom en ik gearriveerd in Bratislava. Met bisschoppen en andere katholieken uit heel Europa praten we de komende dagen over de rol van de Kerk in het Europa na de pandemie. Vandaag was er tijd om Bratislava te verkennen, een prachtige stad met roots in de oudheid. Deze avond vond de aftrap van de dagen plaats met een mis in de prachtige Martinus-kathedraal van de stad.
Dag 2 (vrijdag 18 maart)
Na vroeg in de ochtend de Mis gevierd te hebben, begonnen we de eerste volle dag van het congres met een aantal openingsspeeches. De aartsbisschop van Bratislava vroeg aandacht voor de situatie in Oekraïne, een buurland van Slowakije. Paus Franciscus liet per brief weten dat hij het belangrijk vindt dat er gesproken wordt over hoe we als Kerk kunnen bijdragen aan een nog beter Europa. Ook was er aandacht voor de effecten van de coronaviruspandemie, niet alleen in de zin van gezondheid, maar ook dat er problemen naar voren zijn gekomen die eerst onder de oppervlakte lagen. De komende dagen hebben we het over families, de goede en slechte kanten van technologie en klimaatverandering. De voorlaatste openingsspeech werd gegeven door kardinaal Czerny die net terug was uit Oekraïne, waar hij door paus Franciscus heen was gestuurd. Tot mijn verbazing sprak hij echter niet alleen over wat hij in Oekraïne had gezien, maar vroeg hij ook om aandacht voor andere oorlogen. De laatste eindspeech werd gegeven door de president van Slowakije, zij viel als jonge vrouw zeker op tussen alle bisschoppen. Ze vertelde over hoe boos en verdrietig de oorlog haar maakte en sloot af met een quote van paus Franciscus: “De wereld is een grote boot,” waarmee ze wilde zeggen dat we als mensen met elkaar verbonden zijn en afhankelijk zijn van elkaar.
De middag begon met een verhaal over de staat van Europa. Er werd verteld hoe de pandemie duidelijk heeft gemaakt hoe sterk wij als mensen verbonden zijn met de natuur, maar de meeste aandacht ging uit naar het klimaatprobleem. De oplossing was geen verrassing: de integrale ecologie zoals paus Franciscus die voor zich ziet. Sociale en klimaatproblemen samen aanpakken.
Het hoofdthema van de dag was de familie en de demografische krimp in Europa. Via een videoboodschap trapte de EU-commissaris van demografie af. Ze vertelde over dat wat haar betreft de werk-privé balans prioriteit moet hebben: het moet mogelijk zijn om familie en werk te combineren. De minister voor familiezaken van Slowakije sprak over hoe zijn land open stond voor de Oekraïense families, met de in mijn oren opvallende uitspraak dat “deze migratiestromen heel anders zijn dan de migratie uit Afrika en het Midden-Oosten.” Een bestuurslid van Caritas Finland vertelde over hoe ze, als geboren Irakees, als ervaringsdeskundige andere migranten hielp hun weg te vinden in het land. Door een Hongaar werd een andere visie op het gezin gepresenteerd dan we in Nederland gewend zijn: in dat land krijg je voor elk kind als ouder veel extra geld. Al deze perspectieven bespraken we vervolgens in deelgroepen. Veel aandacht was er voor het feit dat veel jonge stellen niet aan kinderen durven beginnen, bijvoorbeeld uit angst voor de gevolgen van klimaatverandering, het niet hebben van een goede woning en een baan. Volgens enkele deelnemers moet er meer gesproken worden over hoop en vertrouwen in God, zelf bracht ik in dat het in mijn ogen het beste is om daadwerkelijk actie te ondernemen tegen klimaatverandering, woningnood en onzekerheid. De slotconclusie: beide zijn nodig.
De dag werd afgesloten met een gebed voor vrede in Oekraïne en de rest van de wereld, met de Sant’Egidio gemeenschap en de premier van Slowakije. Indrukwekkend was een lijst van alle conflicten op de wereld die werd voorgelezen.
